Μερικές σκέψεις για τις πολιτικές εξελίξεις και το «νέο» ΠΑΣΟΚ.
Το θέμα είναι ότι το ΠΑΣΟΚ του Γ. Παπανδρέου μπροστά σε όλη αυτή την κουτοπόνηρη στρατηγική δεν κατάφερε σε καμία περίπτωση να ανταπεξέλθει. Και αυτό κυρίως επειδή ο αρχηγός του κόμματος δεν στάθηκε ικανός να δώσει στο ΠΑΣΟΚ ένα ξεκάθαρο ανταγωνιστικό (πολιτικά) ιδεολογικο-προγραμματικό προφίλ. Αυτό δεν έχει να κάνει τόσο με το ενδεχόμενο μιας στροφής στα αριστερά, αν και σίγουρα πρέπει να περιέχει και αυτό το στοιχείο. Το ΠΑΣΟΚ δεν είναι απλά ένα αριστερό κόμμα. Είναι ένα πολυσυλλεκτικό, κυβερνητικό κόμμα που πρέπει να παρουσιάσει ένα πειστικό πρόγραμμα εξουσίας που να απαντά με σαφείς τοποθετήσεις στα καίρια ζητήματα της εποχής όπως αυτά προκύπτουν από τη διεθνή θέση της χώρας και τις δεσμεύσεις της. Το ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να απαιτεί την έξοδο της χώρας από τον Ε.Ε., ούτε μπορεί να ξαναγυρίσει στην εποχή του αντι-ιμπεριαλιστικού μένους κατά των ΗΠΑ και στη συνθηματολογία «Τσοβόλα δώστα όλα». Το ΠΑΣΟΚ θα έπρεπε να είναι ένα κριτικό κόμμα της κεντρο-αριστεράς, το οποίο σημαίνει ότι ναι μεν μπορεί να ενσωματώσει πολλές από τις «λαϊκές ανησυχίες» όπως αυτές δημιουργήθηκαν από το 1996 και μετά (και που σε μεγάλο βαθμό δεν βρήκαν ανταπόκριση από τις τελευταίες κυβερνήσεις Σημίτη) αλλά με στόχο τη διαχείριση της εξουσίας.
Το ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να υιοθετήσει έναν παλαιομοδίτικο, άκριτο λαϊκισμό όπως φαίνεται να έχουν κατά νου ορισμένοι, δεν είναι το νόημα αυτό της αριστερής του στροφής. Αν το κάνει αυτό μπορεί μεν να κερδίσει τις εκλογές αλλά γρήγορα υπό το βάρος της ανευθυνότητας του θα βρεθεί ενώπιον πολύ άσχημων εκπλήξεων. Το ΠΑΣΟΚ μπορεί να χτίσει ένα σύγχρονο, «λαϊκό», κεντρο-αριστερό λόγο που να το καθιστά σαφέστατα διακριτό από τη ΝΔ και να του επιτρέψει να χτίσει μια ευρύτερη κεντρο-αριστερή ηγεμονική πλειοψηφία. Η θέση αυτή δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να έρθει σε αντίθεση με το εγχείρημα του «εκσυγχρονισμού» (όπως το επιθυμεί και καλά κάνει από τη δική της πολιτική σκοπιά η Αριστερά) αλλά να το ξεπεράσει ενσωματώνοντας τις αρετές του.
Το ΠΑΣΟΚ πρέπει να γίνει ένα κεντρο-αριστερό, «λαϊκό», σοσιαλδημοκρατικό κόμμα. Αυτό προϋποθέτει αμφισβήτηση (στα όρια της υπευθυνότητας και του εφικτού που επιβάλλει η άσκηση της κυβερνητικής πολιτικής) του κυρίαρχου οικονομικού παραδείγματος που πηγάζει από την ΕΚΤ και την Ε.Επιτροπή, αμφισβήτηση του μονοπολικού χαρακτήρα του διεθνούς σκηνικού (σκληρότερες διαπραγματεύσεις με την υπερδύναμη όπου αυτό είναι εφικτό), έμφαση στον Ευρωπαϊκό χαρακτήρα της Ελλάδας και συστράτευση με αυτές τις Ευρωπαϊκές δυνάμεις που επιθυμούν να αναδείξουν την Ευρώπη ως συνεκτικό και ανεξάρτητο πόλο στο διεθνές σύστημα. Παράλληλα βασική διακήρυξη της εξωτερικής πολιτικής του ΠΑΣΟΚ πρέπει να γίνει η ενίσχυση των αρμοδιοτήτων και των εξουσιών των λαϊκά εκλεγμένων οργάνων της Ε.Ε. (το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο) έτσι ώστε α) να αναδειχθεί επιτέλους ο δημοκρατικός χαρακτήρας της Ε.Ε. και να κερδίσει έτσι ξανά την εμπιστοσύνη των πολιτών και β) να οδηγηθούμε σε μια ενίσχυση των αρμοδιοτήτων της Ε.Ε. σε θέματα φορολογίας και ανταγωνισμού (πάντα όμως με βάση τον δημοκρατικό έλεγχο) έτσι ώστε αφενός να σταματήσει το κοινωνικό dumping στο οποίο οδηγούμαστε μετά την είσοδο των Ανατολικών χωρών και αφετέρου να ενισχυθεί ο αναδιανεμητικός χαρακτήρας της οικονομικής πολιτικής της Ε.Ε. και να μπουν πολιτικοί φραγμοί στο έργο της ΕΚΤ.
Το ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να υιοθετήσει έναν παλαιομοδίτικο, άκριτο λαϊκισμό όπως φαίνεται να έχουν κατά νου ορισμένοι, δεν είναι το νόημα αυτό της αριστερής του στροφής. Αν το κάνει αυτό μπορεί μεν να κερδίσει τις εκλογές αλλά γρήγορα υπό το βάρος της ανευθυνότητας του θα βρεθεί ενώπιον πολύ άσχημων εκπλήξεων. Το ΠΑΣΟΚ μπορεί να χτίσει ένα σύγχρονο, «λαϊκό», κεντρο-αριστερό λόγο που να το καθιστά σαφέστατα διακριτό από τη ΝΔ και να του επιτρέψει να χτίσει μια ευρύτερη κεντρο-αριστερή ηγεμονική πλειοψηφία. Η θέση αυτή δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να έρθει σε αντίθεση με το εγχείρημα του «εκσυγχρονισμού» (όπως το επιθυμεί και καλά κάνει από τη δική της πολιτική σκοπιά η Αριστερά) αλλά να το ξεπεράσει ενσωματώνοντας τις αρετές του.
Το ΠΑΣΟΚ πρέπει να γίνει ένα κεντρο-αριστερό, «λαϊκό», σοσιαλδημοκρατικό κόμμα. Αυτό προϋποθέτει αμφισβήτηση (στα όρια της υπευθυνότητας και του εφικτού που επιβάλλει η άσκηση της κυβερνητικής πολιτικής) του κυρίαρχου οικονομικού παραδείγματος που πηγάζει από την ΕΚΤ και την Ε.Επιτροπή, αμφισβήτηση του μονοπολικού χαρακτήρα του διεθνούς σκηνικού (σκληρότερες διαπραγματεύσεις με την υπερδύναμη όπου αυτό είναι εφικτό), έμφαση στον Ευρωπαϊκό χαρακτήρα της Ελλάδας και συστράτευση με αυτές τις Ευρωπαϊκές δυνάμεις που επιθυμούν να αναδείξουν την Ευρώπη ως συνεκτικό και ανεξάρτητο πόλο στο διεθνές σύστημα. Παράλληλα βασική διακήρυξη της εξωτερικής πολιτικής του ΠΑΣΟΚ πρέπει να γίνει η ενίσχυση των αρμοδιοτήτων και των εξουσιών των λαϊκά εκλεγμένων οργάνων της Ε.Ε. (το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο) έτσι ώστε α) να αναδειχθεί επιτέλους ο δημοκρατικός χαρακτήρας της Ε.Ε. και να κερδίσει έτσι ξανά την εμπιστοσύνη των πολιτών και β) να οδηγηθούμε σε μια ενίσχυση των αρμοδιοτήτων της Ε.Ε. σε θέματα φορολογίας και ανταγωνισμού (πάντα όμως με βάση τον δημοκρατικό έλεγχο) έτσι ώστε αφενός να σταματήσει το κοινωνικό dumping στο οποίο οδηγούμαστε μετά την είσοδο των Ανατολικών χωρών και αφετέρου να ενισχυθεί ο αναδιανεμητικός χαρακτήρας της οικονομικής πολιτικής της Ε.Ε. και να μπουν πολιτικοί φραγμοί στο έργο της ΕΚΤ.
Μόνο στα πλαίσια μιας τέτοιας Ευρωπαϊκής πολιτικής μπορεί να έχει νόημα μια αναδιανεμητική πολιτική από την επόμενη κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ. Κυρίαρχοι στόχοι του «νέου» κεντρο-αριστερού, σοσιαλδημοκρατικού ΠΑΣΟΚ στο εσωτερικό πρέπει να είναι μια αναδιανεμητική πολιτική και μια ισχυρή και δίκαιη φορολογική πολιτική που θα πατάξει τις χρόνιες αδικίες και θα κατανέμει (πρωτίστως) τους πόρους στην Παιδεία (να βγούμε επιτέλους από την καθυστέρηση σε αυτό τον τομέα και να ξεπεράσουμε την Ευρώπη), στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης και τις λοιπές υπηρεσίες και στην προστασία του περιβάλλοντος. Αυτά βέβαια προϋποθέτουν ρήξεις με παγιωμένες αντιλήψεις μεταξύ πολλών πολιτών (πολλοί από τους οποίους ψηφίζουν ΠΑΣΟΚ), οπότε η διαδικασία αυτή πρέπει να γίνει (και να γίνει πραγματικά) σε βάθος χρόνου και με την ανάδειξη αντισταθμιστικών κινήτρων σε άλλους τομείς (όπως δηλαδή η πάταξη της διαφθοράς στη γραφειοκρατία και η ανθρώπινη αντιμετώπιση των πολιτών από τους δημόσιους υπάλληλους). Το ΠΑΣΟΚ πρέπει πείσει ότι θα τα πράξει αυτά (επειδή είναι και υπεύθυνο που γιγαντώθηκαν αυτές οι αντιλήψεις και συμπεριφορές) και αυτό μπορεί να το κάνει όχι μόνο με αυστηρές κυρώσεις αλλά με έναν συστηματικό πολιτικό λόγο υπέρ της υπευθυνότητας των πολιτών. Και όχι βεβαίως με αποφάνσεις του στυλ «λεφτά υπάρχουν, δεν είναι εκεί το πρόβλημα» όπως δήλωσε ο κ. Παπανδρέου στο debate… Τέλος η «συμμετοχική δημοκρατία» μπορεί και πρέπει να είναι πτυχή του προφίλ του «νέου» ΠΑΣΟΚ αλλά σε καμία περίπτωση το βασικό του πολιτικό μήνυμα…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου